تفاوت بین شاهد و مطلع چیست ؟
در خصوص تفاوت بین شاهد و مطلع (witness-informed) این نکته مهم است که شاهد کسی است که خودش شخصا وقوع جرم را دیده است ولی مطلع آن را ندیده است. بلکه از طریق و طرق دیگر به آن دست یافته است مثلا از مجرم یا خانواده او شنیده است.
بر طبق نظر شاهد قاضی می تواند رای صادر کند آنهم شاهدی که شرایط مذکور در ماده ۱۷۷ قانون مجازات از قبیل بالغ بودن ذینفع نبودن و… را داشته باشد. ولی براساس نظر مطلع دادگاه نمی تواند رای صادر کند.
آیا مطلع یا شاهد را می‌توان بازداشت کرد ؟
طبق قوانین کیفری ایران هرگاه بازپرس، شخصی را به عنوان مطلع یا شاهد احضار می کند حق ندارد او را بازداشت کند یا حتی به عنوان متهم بازجویی کند. ولی هرگاه تشخیص بدهد متهم به جرم است باید دوباره او به عنوان متهم را احضار کند. بنابراین نگرانی در خصوص بازداشت شدن افراد به عنوان شاهد یا متهم بی مورد است.
آیا وکیل برای مطلع یا شاهد لازم است؟
نیازی برای شاهد یا مطلع نیست که همراه خود وکیل داشته باشند. ولی امکان دارد بیان و عباراتی را بیان نمایند که آنها را در مظان اتهام قرار دهد. بنابراین داشتن یک وکیل در مراجع قضایی توصیه می شود.
بیشتر بخوانید: اجرت المثل چیست؟
در صورت عدم حضور مطلع یا شاهد در دادسرا چه اتفاقی می افتاد؟
در صورتی که عذر موجه برای مثال بیماری کرونا فوت فامیل های درجه یک و… باشد می توان با اطلاع بازپرس برای یک بار حضور نیابد. ولی اگر بدون عذر موجه باشد یا اینکه بعد از یک بار عذر موجه حضور نیابد به دستور مقام قضایی جلب می گردد.
آيا مطلع يا شاهد مي تواند براي حضور خودش طلب پول كند؟
شاهد و مطلع ميتواند به دليل اينكه براي حضور نزد مقام قضايي متحمل ضرر مالي ،از كار افتادن و … مي گردد مطالبه مال كند كه با نظر كارشناس به او تعلق مي گيرد.
اداى اظهارات دروغ و خلاف واقع شهود يا مطلع جرم است؟
باید شاهد یا مطلع حتما مراقب گفتار خود باشد زیرا احتمال دارد در صورت شهادت دادن دروغ بی توجه به این شرایط مورد مجازات قرار بگیرد. شهادت دروغ بايد نزد مقام رسمی قضایی در دادگاه باشد (بر طبق ماده ۶۰۵ قانون مجازات اسلامی اگه شهادت دروغ نزد کلانتری یا در دادگاه) . ولی شخصی که مقام قضایی رسمی ندارد به عنوان شهادت دروغ نیست.
ادای توضیح به عنوان مطلع چیست؟
همانطور که پیش تر بیان گردید ادای توضیح به عنوان مطلع یعنی شخص شاهد وقوع جرم نبوده است و درعنصر مادی جرم خم دخالت نداشته است ولی در خصوص جرم مطروحه اطلاعاتی دارد. که می تواند مقام قضایی را به کشف حقیقت و روند دادرسی کمک کند. مطلع یا شاهد بازداشت نمی شوند مگر به عنوان متهم دوباره احضار شوند.
ضرورت حفظ امنیت مطلع شاهد و دیگر اشخاصی که در دادرسی شرکت دارند
بازپرس برای حفظ امنیت مطلع و شاهد می تواند اقداماتی از قبیل روبرو نکردن شهود و مطلعین فاش نکردن هویت مطلعین و آدرس آنها و … را مورد اتخاذ قرار بدهد.
آیا ادا کردن شهادت یا بیان مطالب اجباری است در دادسرا یا دادگاه؟
حضور یافتن در دادسرا یا دادگاه الزامی است ولی ادای شهادت الزامی نیست. بنابراین حقی وجود دارد به نام حق سکوت که همه طرف هایی که در دادرسی شرکت دارند می تواند از آن استفاده کنند. در قانون سکوت به معنای رضایت شخص است معنا و توجیه قانونی ندارد.
در صورت عدم امکان حضور مطلع یا شده در دادسرا یا دادگاه چه اتفاقی می افتاد ؟
در صورت داشتن عذر موجه از قبیل کهولت سن، بیماری، شاهد یا مطلع نتوانند نزد مقام قضایی حضور یابند. در اینجا خود بازپرس در صورتی که اهمیت ضروری و فوری بودن دادرسی لازم بداند خود را به محل اقامت شاهد و مطلع می رساند و به انجام تحقیق می پردازد.
نتیجه گیری:
شاهد و مطلع متفاوت هستند شاهد کسی است که وقوع جرم یا حادثه ای را دیده باشد. ولی مطلع کسی است که وقوع جرم را ندیده است ولی در مورد آن اطلاع و آگاهی دارد مثلا شنیده است که متهم یا شاهد حرفی زده است. نیاز به ادا شهادت یا بیان مطالب شهود یا مطلعین ندارد ولی حتما باید حاضر شوند. اگر عذر موجه قانونی نداشته باشند منجر به جلب شدن آنها به معنای به اجبار حاضر کردن آنها می گردد. نیازی به حضور وکیل برای شاهد و مطلع نیست ولی امکان دارد اطلاعات و مطالبی بیان کند که منجر به در مظان اتهام قرار گرفتن او گردد بنابراین توصیه می شود از وکلای دادگستری استفاده کنید.
