تعریف چک – انواع چک | قوانین چک

تعریف چک: بر اساس ماده ۳۱۰ قانون تجارت چک (check) سندی است که به موجب آن صادر کننده مقدار یا کل وجهی را که پیش مخاطب چک دارد را مسترد می کند.

چک یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت کشور می باشد که همیشه نقش قابل توجهی در تسویه ی  مبادلات داشته است. و ویژگی اصلی چک تسهیل و سرعت بخشی به امورات مالی اشخاص می باشد.

به عبارت دیگر چک مانند سفته وسیله معامله اعتباری نیست اما در شرایط کنونی به عنوان معامله اعتباری استفاده می‌شود. البته با بوجود آمدن چک صیادی وضعیت بهتری برای چک در ایران بوجود آمده است. چک در قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ مورد توجه و قانونگذاری قرار گرفت و امورات مالی را آسان می کند.

نحوه مطالبه مبلغ چک برگشتی 

برای مطالبه مبلغ چک باید به موارد زیر باید توجه کرد.

• آیا چک قدیم است یا صیادی
• مبلغ بالای بیست میلیون‌ است یا کمتر از آن

اگر چک صیادی باشد به محض برگشت خوردن چک تمامی حساب های شخص تا میزان مبلغ چک توقیف می گردد. و هیچ گونه خدمات اعتباری دیگری از بانکها و دیگر مراکز مالی نمی تواند شخص بگیرد. در اینجا شخص مال باخته از دو صورت می تواند علیه شخص شکایت بکند.

۱- از طریق سازمان ثبت: تا میزان مبلغ چک‌ بر علیه صادر کننده چک می تواند اجرایه صادر کند. ولی نکته مهم خسارات تاخیر تادیه از اداره ثبت قابل تادیه نیست. و هم چنین بر علیه ضامن هم حتما باید از دادگاه اقدام کرد.

۲- از طریق دادگاه: در اینجا روند نسبتا طولانی تری نسبت به اداره ثبت دارد که می توان گفت علی رغم مبلغ چک خسارات دیرکرد هم قابل مطالبه است.

بهتر است قبل از اقدام برای پیگیری قانونی جهت مطالبه مبالغ چک حتما از وکلای وب سایت وکیل خداوردی جهت انجام و‌ پیگیری پاس کردن چک های برگشتی مشاوره بگیرید.

ارتباط سریع از طریق واتساپ و یا ارسال اطلاعات خود و چک از طریق وب سایت جهت مشاوره حضوری

آیا صدور چک بلامحل جرم است و مجازات دارد ؟

بر‌طبق قانون ایران اگر هر شخصی چک بلا محل بکشد مرتکب جرم شده است و مجازات آن به این شکل است:

1. هرگاه رقم مندرج در چک کمتر از یک میلیون باشد به زندان تا ۶ ماه  محکوم‌می شود.
2. اگر رقم مندرج در چک برگشتی بالاتر از یک‌میلیون تا پنج میلیون باشد از ۶ ماه تا یک سال حبس به نظر قاضی قابل زندانی شدن است.
3. هرگاه رقم منرج در چک از پنج میلیون تومن بیشتر باشد از حبس یک سال تا دو سال قانونگذار مشخص کرده و قابل مجازات است و دوسال هم از داشتن چک محروم‌ می گردد.

نکته مهم: هرگاه صادر کننده چند چک بلامحل کشیده باشد مجموع مبالغ آن مهم است.

در چه صورتی امکان شکایت کیفری و در خواست مجازات برای صادر کننده چک وجود ندارد؟

۱-در صورتیکه صادر کننده چک تا شش ماه از گرفتن چک شکایت کیفری نکند. یا بعد از برگشت زدن آن تا شش ماه شکایت کیفری نکند

۲- در صورتیکه چک سفید امضا صادر شده باشه یعنی چک امضا و به دارنده داده شده باشد.

۳- در صورتیکه چک برای تضمین باشه یا وصول آن برای تحقق شرطی باشه.

۴- در صورتیکه دارنده بعد از برگشت زدن آن را به کلی انتقال داده باشد. در اینجا تعقیب موقوف می گردد مگر به عنوان نماینده انتقال داده باشد.

مزایای گرفتن وکیل چک برای چک های برگشتی

۱–امکان گرفتن خسا ات تاخیر تادیه بدلیل آشنا بودن به قوانین

۲- امکان حضور در تمامی مراحل دادرسی اداره ثبت و … بدون نیاز به حضور صاحب حساب

۳- امکان بستن حساب ها و ممنوع الخروج کردن شخص

شما میتوانید از طریق وب سایت وکیل خداوردی وقت مشاوره بگیرید یا از طریق شماره واتساپ ۰۹۲۱۶۴۳۱۶۸۵ از طریق منشی

وقت مشاوره حضوری و غیر حضوری برای خودتان رزرو کنید

انواع چک در ایران

• چک قدیم
• چک صیاد

چرایی جایگزین شدن چک صیاد به جای چک قدیم

در گذشته به دلیل خلاهای موجود در سیستم بانکی و اعتباری کشور، نبود قوانین مشخص و شفاف، این ابزار به عنوان ابزار تامین مالی در کوتاه مدت  مورد استفاده قرار می‌گرفت و در وجه دیگر به عنوان ابزار ضمانت و وثیقه مورد بهره برداری قرار گرفته بود.

در گذشته فقدان سامانه جامع درباره اطلاعات ارقام چک ها و سوابق افراد باعث کاهش کارایی چک شده در نتیجه از اعتبار چک کاسته شده بود.

در طی سال‌های گذشته صدور چک های بلامحل زیاد شده که در نهایت این امر باعث افزایش عدم مقبولیت و اعتبار چک در کشورمان شده است.

با فعال شدن سامانه صیاد امکان ارزیابی رفتار بانک ها و مشتریان از سوی مقام ناظر به راحتی صورت خواهد گرفت. و به همین دلایل سامانه صیاد با متمرکز سازی درخواست های دسته چک های مشتریان، امکان اعتبارسنجی صاحبان حساب و امضا را فراهم می‌کند. تا از اختصاص دسته چک به افراد فاقد صلاحیت و بد سابقه جلوگیری کند. سامانه صیاد با اختصاص شناسه منحصر به فرد هر برگ چک، استعلام و پیگیری وضعیت چک، ساده می شود و بدون شک این کار باعث افزایش دسته چک در تبادلات مالی کشور خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی در جلسه شورای پول و اعتبار وجود سامانه صیاد را موجب بازگشت اعتبار به چک دانست.

بنابر این مهمترین ویژگی سامانه صیاد کاهش تنش اعتباری و افزایش قدرت نظارت بر فرآیند صدور چک ها می باشد.

عملکرد سامانه صیاد به چه صورتی میباشد؟

در واقع صیاد نام سامانه ای برگرفته از عبارت سامانه ی صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک می باشد.

مشتری با مراجعه به شعب بانک و  ثبت اولیه ودرخواست صدور چک از سوی کاربر شعبه و در صورت تایید از سوی رئیس شعبه ، درخواست به منظور استعلام سامانه صیاد، به بانک مرکزی ارسال می شود؛ چنانچه درخواست دهنده واجد شرایط دریافت دسته چک باشد درخواست از سامانه صیاد به گروه صدور چک به منظور شخص سازی و چاپ چک ارسال خواهد شد.

تفاوتهای چک قدیم و صیاد

ویژگی های چک صیاد

• دسته چک صیاد دار شماره یکتا که یک شماره منحصر به فرد برای هر برگ چک می باشد که هدف از این کار کاهش تنش های ناشی از صدور چک‌های بلامحل توسط افراد کم اعتبار می باشد.
• دسته چک های صیاد از طریق سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی می‌شوند و نقش شعب بانکی در صدور دسته چک حذف خواهد شد.
• دسته چک صیاد متحدالشکل و لوگوی بانک‌ها وجه تمایز آنها از یکدیگر می باشد.
• خمیر کاغذ چکهای صیاد دارای تصویر سه بعدی و عبارت چاپخانه دولتی ایران استفاده شده که در مقابل نور قابل رویت میباشد و چاپ  سریال ها استفاده از مرکب مشکی فلورسنت و تحت  نور ماورای بنفش به رنگ سبز تیره دیده می شود.
• چک های جدید یک بارکد دوبعدی دارند که گیرنده میتواند با اسکن بارکد وضعیت اعتباری صادرکننده را استعلام کند.
• چک های جدید مثل چک های قدیم دارایی شناسایی ۱۶ رقمی هستند و یک عبارت تاکیدی مبنی براینکه فعال سازی چک منوط به ثبت سامانه صیاد است بر روی چک های جدید درج شده است چکهای جدید دارای رنگ صورتی و بنفش خواهند بود.

ویژگی چک های قدیم

• چک های قدیمی اگر به هر دلیلی با کسر موجودی روبرو شوند و  قابل پرداخت نباشد ان فرد گاهی اوقات  مالباخته محسوب می شود.
• چک قدیمی دارای شناسه یکتا نمی باشد و در زمان سررسید باید به بانک مراجعه نموده و برای صاحب چک  احتمال بد حسابی وجود دارد.
• چکهای قدیمی اعتبار زیادی ندارند و هر فرد با وجود چک برگشتی و در صورت آشنایی با مسئول شعبه به راحتی دسته چک دریافت می‌کند و فرد می‌تواند با هر مبلغی به هر تعدادی چک بلامحل صادر کند.
• استعلام چک برای چک های قدیمی وجود ندارد و تنها چک های جدید پیگیری میشود.
• پیش اصلاح  صدور چک در سال ۱۳۹۷ هر بانکی، چک طرح و شکل و شمایل و مخصوص به خود را روی چک ها اعمال می کرد.
• چک های قدیم از نظر ظاهری صورتی و سبز رنگ می باشد.

سه ویژگی امنیتی چک صیاد نسبت به چک های قدیم

سری و سریال چک به صورت برجسته چاپ شده و از طریق دست قابل لمس می باشد.

تصویری به شکل واترمارک و طرح مخفی که در برابر نور مشخص می‌شود ابزار های نامحسوس امنیتی در هر برگه چک  که بانک‌ها با دستگاه های مخصوص اصالت چک را بررسی می‌کنند.

شما می‌توانید در سامانه صیاد استعلام چک برگشتی انجام دهید که این امکان  برای همه افراد فراهم کرده که با علم و اگاهی سمت دریافت چک پیش روند.

از طریق پیامک شناسه ۱۶ رقمی را به سرشماره ۷۰۱۷۰۱ ارسال کنند.

از طریق سایت بانک مرکزی

از طریق اپلیکیشن ساد۲۴ که سرقتی یا مفقودی بودن چک را هم مشخص میکند.